Ιερά Μονή Παναγίας Σπηλιώτισσας
Ιερά Μονή Παναγίας Σπηλιώτισσας… Η ιστορία της θαυματουργής Παναγίας Σπηλιάς των Αγράφων
Στην πανέμορφη οροσειρά των Αγράφων της Πίνδου, κοντά στο χωριό Κουμπουριανά και μέσα σε ένα απόκοσμο, άγριο τοπίο διακρίνουμε την Ιερά Μονή Παναγίας Σπηλιώτισσας. Χτισμένη στην εξοχή ενός βράχου και σε υψόμετρο 800 μ. θυμίζει αετοφωλιά ανάμεσα στις ελατοσκέπαστες πλαγιές. Η θέα προκαλεί δέος στους επισκέπτες και κυριολεκτικά κόβει την ανάσα!
Η Ιερά Μονή Σπηλιάς υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφαρσάλων, απέχει από το Μουζάκι 41 περίπου χιλιόμετρα και στη βάση της ρέει ο Πετρηλιώτικος, παραπόταμος του Αχελώου.
Πήρε το όνομα «Παναγία Σπηλιάς» από τη σπηλιά που βρίσκεται στο βράχο κάτω ακριβώς από το μοναστήρι, εκεί όπου βρέθηκε η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Τα δύσβατα χώματα της Αργιθέας διάλεξε για καταφύγιο η Παναγιά και καθ΄όλη τη διάρκεια του χρόνου, ιδίως τον Δεκαπενταύγουστο, πλημμυρίζει από χιλιάδες προσκυνητές.
Αν και ο δρόμος είναι σχετικά δύσβατος, το μοναστήρι είναι επισκέψιμο και η άγρια ομορφιά του τοπίου των Αγράφων αποζημιώνει τον επισκέπτη.
Το 1677 με το πατριαρχικό σιγίλιο του Διονυσίου του Δ’ η Ιερά Μονή έγινε Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή, ενώ έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στους αγώνες του 1821.
Εδώ ο Γεώργιος Καραϊσκάκης έκανε συχνά πολεμικές συσκέψεις και συμβούλια, αφού η θέση της μονής είχε ιδιαίτερη στρατηγική σημασία, ενώ κατά την επανάσταση των Αγράφων -την οποία υποκίνησε η Ελληνική Κυβέρνηση για την απελευθέρωση της Θεσσαλίας- υπήρξε στραταρχείο. Πάνω από τη μονή σώζονται μέχρι σήμερα τα οχυρώματα.
Μέσα στο μοναστήρι υπάρχουν δύο εκκλησίες κολλητά η μία στην άλλη, πετρόκτιστες και με ενδιαφέρον διάκοσμο.
Η μικρότερη και παλαιότερη, σταυροειδούς ρυθμού, ιδρύθηκε το 1064, όπως αναγράφεται στη χειρόγραφη ιερά πλάκα. Τοιχογραφήθηκε στις αρχές του 17ου αιώνα και είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου.
Η μεγαλύτερη εκκλησία οικοδομήθηκε το 1736. Είναι τρίκλιτος σταυροειδής ναός με τρούλο και έχει αφιερωθεί στη Ζωοδόχο Πηγή. Κτήτορές της ήταν οι Παρθένιος, Ιωνάς, Γαβριήλ και Ανανίας, όπως φαίνεται και σε επιγραφή δεξιά από την είσοδο του ναού.
Στο εσωτερικό του ναού διατηρούνται τοιχογραφίες που χρονολογούνται από τον αιώνα. Στο νάρθηκα και στο Ιερό έχει αποτυπωθεί με αγιογραφίες όλη η ιστορία της εκκλησίας.
Στη μονή σήμερα, από το 2004, διαμένει ανδρική αδελφότητα λίγων μοναχών, που με ενέργειες του Καθηγουμένου Αρχιμανδρίτου Νεκταρίου και με την οικονομική ενίσχυση των απανταχού ευλαβών προσκυνητών αγωνίζεται με ζήλο για την περαιτέρω επάνδρωση αλλά και την ανακαίνισή της, βοηθούμενη από την Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλιώτιδος.
Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Σπηλιώτισσας, έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Έχει συνδεθεί με πλήθος θαυμάτων, για τα οποία έχει ονομαστεί και «Γιατρισσα».
Η ιστορία της θαυματουργής Παναγίας Σπηλιάς των Αγράφων
Βρέθηκε με τρόπο θαυμαστό από τους αδελφούς Αθανάσιο και Παρθένιο. Το 1600 τα δύο αδέλφια, μοναχοί από την Αργιθέα, πλησίον της Μονής Αγίου Χαραλάμπους, θέλησαν να προσκυνήσουν τους Αγίους Τόπους.
Περπάτησαν πεζοί και, όταν έφτασαν στο σημείο που σήμερα είναι το μοναστήρι, κουράστηκαν και τους πήρε ο ύπνος. Είδαν τότε την Παναγία, που τους έδωσε ευχή να ανέβουν επάνω στο σπήλαιο σε ένα βράχο.
Οι μοναχοί, τρομοκρατημένοι, μίλησαν στο γέροντα μοναχό για το όραμα που είδαν. Εκείνος τους είπε να συνεχίσουν τον δρόμο τους και η Παναγία θα τους φωτίσει πάλι.
Ξεκίνησαν την πορεία τους για δεύτερη φορά και η Παναγία εμφανίστηκε ξανά και τους είπε ότι θα δουν την εικόνα της κρεμασμένη σε ένα πουρνάρι. Και, ω του θαύματος, αντίκρισαν την εικόνα…
Μετά το θαύμα οι μοναχοί αποφάσισαν να χτίσουν το μοναστήρι και να μείνουν εκεί ισόβια.
Στην αρχή διάλεξαν άλλο σημείο, αλλά η Παναγία τους υπέδειξε να κτισθεί εκεί όπου βρέθηκε η εικόνα της. Οι δυσκολίες ήταν πολλές, καθώς οι τεχνίτες έπρεπε να μεταφέρουν το νερό από δυσπρόσιτο σημείο, δύο ώρες μακριά.
Τότε η Θεοτόκος υπέδειξε στον μάστορα ένα σημείο στο βράχο, πέντε λεπτά από τον τόπο κατασκευής του μοναστηριού. Πράγματι, σπάζοντας το βράχο, έτρεξε άφθονο νερό, το οποίο ρέει μέχρι και σήμερα…
Ιερά Μονή Παναγίας Σπηλιώτισσας… Η ιστορία της θαυματουργής Παναγίας Σπηλιάς των Αγράφων
